BİNA YIKIMI HESAPLAMA NASIL OLUR?
Bina yıkımı, fazla enerji tüketen yüksek veya riskli yapıların daha sağlam binalar yapılabilmesi adına ortadan kaldırılması işlemidir. Bu işlem hem enerji tasarrufu sağlar hem de doğal afet gibi durumlarda zarar vermesi muhtemel yapıları temizler. Türkiye de bir deprem bölgesi olarak değerlendirildiğinden bu riskli binaların saptanması ve uygun yöntemlerin belirlenmesi oldukça önemlidir.
Bina yıkımı ve inşaatında çok fazla kaynağı sınırlı enerji türleri tüketildiğinden bir yapının yıkımına karar verilmeden önce genellikle yeniden güçlendirme yolu tercih edilmektedir. Enerji kaynaklarını tüketmenin yanı sıra çevreye zararlı bazı atıklar da oluşabildiğinden bina yıkımına karar verilmesi bazı kriterlere bağlıdır.
Yıkımına karar verilen, güçlendirilemeyecek binalar için daha az enerji tüketen yöntemler belirlenirken bina yıkımı maliyeti hesaplanmasına ihtiyaç duyulur. Bina yıkımı hesaplama işlemi yöntem ve enerji ihtiyaçları kapsamlı bir şekilde ele alınarak dikkatle yapılması gerekmektedir.
Bina yıkımı hesaplama, bina yıkımı projesinin başında yapılmalı ve eğer uygun görülürse projeye başlanmalıdır. Yanlış hesaplamalar veya maliyet tahminleri hem işvereni yanıltacak hem de tamamlanamayacak projeler için kaynak israfına sebep olacaktır.
Bina yıkımı maliyeti hesaplanırken gerçekçi bir sonuca ulaşmak adına maliyeti etkileyecek bazı faktörlerin bilinmesi gerekir. Hesaplama yapacak kişi başta bu faktörleri tespit ederek yanlış bir sonuçtan kaçınıp enerji ve zaman tasarrufu sağlayabilir.
Bina Yıkımı Hesaplama Faktörleri
Bir binanın yıkım maliyeti hem binanın yapımında kullanılan malzemelerin niteliğine hem de yıkım esnasında kullanılan yöntem ve ekipmanların enerji tüketimine göre değişkenlik gösterir. Bina yıkımı hesaplama yapılırken göz önünde bulundurulması gereken faktörler:
- Binanın yüksekliği ve büyüklüğü
- Yıkım alanının kurulması
- Yıkım alanının hazırlanması
- Kullanılan insan gücü
- Taşımacılık maliyeti
- Yasal izinler
- Geri dönüşüme uygun atıkların ayrıştırılması
- İdari işlemler
- Kullanılan yıkım yöntemi
- Binanın konumu ve ortam özellikleri
Bina yıkımı hesaplama işlemi yapılırken bina inşaatında kullanılan malzemenin zor ayrıştırılabilen çevreye zararlı maddelerden oluşması durumu maliyeti yükseltebilir. Bina yıkımı esnasında patlayıcılar, yüksek fiyatlı ekipmanlar kullanılması ve binanın engebeli bir arazide bulunması da maliyetin artmasına sebep olmaktadır.
Yıkılması planlanan bina güçlü ve yıkımı zorsa hem enerji hem de maliyet açısından yüksek oranda kaynak tüketecektir. Kat sayısı fazla, yüksek, metrekaresi geniş ve büyük binaların da yıkım maliyeti daha fazla olmaktadır.
Bina yıkımı, atık depolama ya da hafriyat dökümü gibi işlemler için de birtakım izin belgeleri düzenlenmekte ve bu belgelerin de belirli maliyetleri olmaktadır. Bu izinleri almak ve izin belgelerini tamamlamak her ne kadar ücret gerektirse de eksikliğinde ödenen idari para cezaları daha büyük kayba sebep olmaktadır. Eksik izin belgeleri, alınmayan idari izinler veya diğer cezai işlem gerektirecek durumlar da maliyeti olumsuz yönde etkiler.
Bina Yıkımı Maliyetinde Geri Dönüşüm
Bir binanın yıkımında maliyeti düşürebilecek en önemli faktörlerden biri geri dönüştürülebilir atıkların doğru bir ayrıştırmayla tekrardan kazandırılmasıdır. Bazı atık maddelerin geri dönüşümü sonucunda fazla bir getiri sağlanamasa da bazıları tekrardan inşaat yapımında kullanılabilir. İnşaatlarda da geri dönüştürülebilir malzemelerin kullanılması binanın yıkımı halinde ortaya çıkacak atıkların hem çevreye zararını en aza indirir hem de ekonomik açıdan tasarruf sağlar. Bu şekilde yeniden kullanılabilen ve sektöre yeniden kazandırılan malzemeler sürdürülebilir bir sistemin de gelişmesine olanak verecektir.
Atık maddelerin yapılarına göre birbirlerinden ayrıştırılmaları zor ve emek isteyen bir faaliyet gibi görünse de her bir maddenin geri dönüştürülerek yeniden kullanımı sağlanması daha kârlıdır.
